Književnost - Književni rad kod Makedonaca

Sama činjenica da je prvi književni jezik kod Slovena bio jezik Makedonskih Slovena iz okoline Soluna i da su najaktivniji Ćirilovi i Metodijevi učenici, Kliment i Naum, razvili raznovrsnu i bogatu misionarsku delatnost na teritoriji današnje Makedonije, govori da se u ovim krajevima stvorila izvrsna osnova za snažan i poletan razvoj književnosti. U Makedoniji je u periodu ranog feudalizma, otpočela živa i svestrana književna delatnost. Ali ova književnost nije mogla da doživi svoj puni procvat, pošto makedonski narod nije imao trajnu nacionalnu državu.

Najstarija dela makedonske književnosti su svakako one knjige koje su Ćirilo i Metodije preveli sa grčkog na jezik Makedonskih Slovena (Izborno jevanđelje, Apostolar, Psaltir i druge). Ali pošto je jezik ovih knjiga bio vrlo sličan govorima ostalih slovenskih plemena, pa one u stvari pripadaju svim Slovenima.

Zlatni vek stare makedonske književnosti obuhvata kraj IX i prvu polovinu X veka i vezan je za aktivnost Klimenta i Nauma. Kliment i Naum su u Ohridu i okolini razvili takvu misionarsku delatnost, da se tu za kratko vreme formirala prva srednjovekovna književna škola, koja je u istoriji naše kulture poznata kao Ohridska škola. U žitiju o Klimentu kaže se da je bio dobar organizator, da je imao više hiljada učenika, da je bio aktivan u prevođenju pobožnih pesama sa grčkog i u pisanju crkvenih propovedi na svom jeziku.

Učenici Klimenta i Nauma su sa uspehom nastavili rad svojih učitelja, još više podigavši ugled Ohridske škole. Među najpoznatijim radovima ove škole nalaze se Ohridski apostol, Bolonjski psaltir i Životopis Nauma Ohridskog koji se pripisuje nekom od Klimentovih učenika.

Pored Ohrideke, u ovom periodu bila je aktivna i Kratovska škola, iz koje su nam najpoznatiji spomenici Leskovski parenezis i Grigorovićev minej. Svi spomenici Ohridske i Kratovske škole pisani su makedonskom recenzijom staroslovenskog jezika.

U vreme cara Samuila i njegovih naslednika (kraj X i početak XI veka), kada je Makedonija bila pritisnuta mnogim ratovima, u književnom radu Makedonskih Slovena nije bilo naračitog uspeha.

Od druge polovine XI veka na književnom radu se naročito ističe kraj severno od Bregalnice, pa se taj period u kulturnoj i književnoj istoriji Makedonaca naziva Bregalničkom školom. U toj školi, u vezi s kultom tada popularnih pustinjaka, nastala su razna žitija i crkvene pesme. Pored toga, iz ovog kraja potiče i čitav niz apokrifnih tekstova, među kojima je najpoznatiji Solunska legenda (legendarno žitije Metodijeva brata Ćirila). I Ova su dela Takođe pisana makedonskom recenzijom.

Srpska recenzija počela se upotrebljavati u makedonskoj književnosti od kraja XIII veka, odnosno od uspostavljanja srpske feudalne vlasti u ovim krajevima. U to vreme je i makedonska književnost bila obogaćena raznim romanima i pripovetkama prevodnog karaktera. Takva književnost negovana je i prepisivana i kasnije, u doba turske vladavine, samo, razumljivo, u znatno manjem obimu i pod mnogo težim okolnostima.

Tako su i Makedonski Sloveni imali u srednjem veku svoju nacionalnu književnost i svoju sopstvenu umetnost, koja se u znatnoj meri sačuvala i do naših dana.

Evropska i srpska književnost u prvim decenijama 20-tog veka

Jean Paul Sartre - Šta je književnost

Književnost - Alegorija

Književnost - Barok u hrvatskoj književnosti

Književnost - Drama apsurda

Književnost - Epika

Književnost - Epska narodna poezija i podela

Književnost - Homersko pitanje

Književnost - Humanizam i renesansa

Književnost - Književni rad kod Hrvata

Književnost - Lirska narodna poezija

Književnost - Moderna u evropskoj književnosti

Književnost - Narodne pesme iz narodnooslobodilačke borbe

Književnost - Narodne pripovetke - podela

Književnost - O našim najranijim narodnim pevačima

Književnost od renesanse do racionalizma

Književnost - Slovenačka književnost u srednjem veku

Književnost - Srpska srednjovekovna književnost

Književnost - Stilske figure - Figure dikcije

Književnost - Termin interpretacija

Književnost usmena

Književnost - Uticaj narodne na umetničku književnost

Književnost - Zapisivači i sakupljači narodne poezije

Književnost - Značenje termina simbolizam

Metodologija proučavanja književnosti

Proučavanje književnosti

Realizam u književnosti

Realizam u književnosti jugoslovenskih naroda

Realizam u književnosti kod Hrvata

Realizam u književnosti kod Slovenaca

Srpska srednjovekovna biografska književnost

Stara književnost

Struktura književnosti

Teorija književnosti - Skripta za ispit