Književnost - Slovenačka književnost u srednjem veku

Istorijske prilike pod kojima se slovenački narod; razvijao u srednjem veku nisu omogućavale rad na stvaranju bilo kakve nacionalne kulture, pa ni književnosti. Nalazeći se u neposrednom susedstvu sa jačim i organizovanijim feudalnim državama, Slovenci su brzo izgubili svoju samostalnost i potpali pod tuđinski uticaj. U početku, slovenačka plemena su zauzimala znatno šire područje nego danas, ali su postepeno bivala potiskivana od Bavaraca. Pojavom moćne franačke države izvršen je znatan pritisak na slovenačka plemena, kod kojih je još uvek vladalo plemensko uređenje, bez ikakve državne organizacije. Tada su Slovenci, za period duži od hiljadu godina, izgubili svoju samostalnost. Posle raspada franačke države Slovence je pod svojom vlašću držala prvo Nemačka, a kasnije i Austrija.

Nešto malo unutrašnje samostalnosti, koju su u početku imali i koju su za izvestan period uspeli da sačuvaju, Slovenci su vremenom potpuno izgubili. Zato su oni pod tuđom vlašću proveli ceo srednji vek i veliki deo novog veka. Plemstvo u Slovenačkoj bilo je nemačko, a takvo je bilo, u većini, i kasnije građanstvo. Ukoliko se iz narodiih masa izdizao po koji pojedinac, on je, pod stranim uticajem, postajao tuđinac i po duhu i po kulturi. Narodne mase je činilo samo seljaštvo, koje je bilo eksploatisano, ponižavano i prezirano kako od tuđinskih tako i od domaćih gospodara. Ipak, rasno sveži i vitalni Sloveni su uspeli da se održe, da ne podlegnu germanizaciji i da konačno oslobođenje dočekaju tek u prvim decenijama XX veka.

Bez svoje feudalne države, Slovenci nisu imali uslove ni za svoju nacionalnu književnost. Ugnjetene narodne mase su svoja osećanja i misli izražavale kroz usmeno književno stvaralaštvo. U to vreme usmena narodna književnost bila je vrlo razvijena i crkva je morala energično da se bori protiv nje. Pisane književnosti nije bilo. Ono malo sačuvanih spomenika najrečitije govori koliko su bili teški politički i socijalni uslovi pod kojima je živeo slovenački narod u srednjem veku i kasnije.

Ipak, ono što se sačuvalo ima svoje naročite osobine. Svi sačuvani spomenici su verskog karaktera, ali su svi pisani čistim narodnim jezikom. Takav je prvi slovenački književni spomenik, tzv. Brižinski spomenici, nastali oko 1000. godine. U njima su sačuvane tri molitve na narodnom jeziku, jer je franački kralj Karlo Veliki dopustio da se u crkvama, gde se inače upotrebljavao samo latinski jezik, najvažnije molitve mogu govoriti na narodnom jeziku. Dugo vremena posle ovoga spomenika, sve što nalazimo na narodnom jeziku - to su samo imena po margi - nama knjiga u pojedinim manastirima. Tek iz 1428. imamo tzv. Stiški rukopis, u kome je neki sveštenik, poreklom Čeh, zabeležio latinskim jezikom materijal za propovedi, a na margini je dao slovenački prevod nekih latinskih reči. Na kraju je pribeležio na slovenačkom jeziku i jednu molitvu. Nešto kasnije, na istom rukopisu druga ruka dodala je još jednu molitvu. Sem ovog imamo i Celovački rukopis, koji potiče iz istoga veka.

Tek od polovine XVI veka, pojavom reformacije, javiće se i življa književna aktivnost na narodnom slovenačkom jeziku.

Evropska i srpska književnost u prvim decenijama 20-tog veka

Jean Paul Sartre - Šta je književnost

Književnost - Alegorija

Književnost - Barok u hrvatskoj književnosti

Književnost - Drama apsurda

Književnost - Epika

Književnost - Epska narodna poezija i podela

Književnost - Homersko pitanje

Književnost - Humanizam i renesansa

Književnost - Književni rad kod Hrvata

Književnost - Književni rad kod Makedonaca

Književnost - Lirska narodna poezija

Književnost - Moderna u evropskoj književnosti

Književnost - Narodne pesme iz narodnooslobodilačke borbe

Književnost - Narodne pripovetke - podela

Književnost - O našim najranijim narodnim pevačima

Književnost od renesanse do racionalizma

Književnost - Srpska srednjovekovna književnost

Književnost - Stilske figure - Figure dikcije

Književnost - Termin interpretacija

Književnost usmena

Književnost - Uticaj narodne na umetničku književnost

Književnost - Zapisivači i sakupljači narodne poezije

Književnost - Značenje termina simbolizam

Metodologija proučavanja književnosti

Proučavanje književnosti

Realizam u književnosti

Realizam u književnosti jugoslovenskih naroda

Realizam u književnosti kod Hrvata

Realizam u književnosti kod Slovenaca

Srpska srednjovekovna biografska književnost

Stara književnost

Struktura književnosti

Teorija književnosti - Skripta za ispit